Prostor Batajnice u praistoriji i antičkom periodu

Batajnica je već više od 9 milenijuma dom organizovanim ljudskim naseljima. O njenoj bogatoj istoriji svedoče tri glavne vrste izvora: arheološki nalazi, pisani istorijski izvori (uglavnom iz turskih, austrijskih i srpskih dokumenata) i usmene legende koje su se prenosile sa kolena na koleno, naročito u poslednjih nekoliko vekova.

Praistorija - Rani tragovi naseljavanja

Kontinuitet naseljavanja na prostoru Batajnice može se pratiti unazad nekoliko milenijuma. Prvi tragovi organizovanih ljudskih stanica datiraju iz 7. milenijuma pre nove ere. Površina bogata rekama Savom i Dunavom, plodna ravnica i uzdignuta lesna područja stvorila su idealne uslove za razvoj ranih zajednica. Ljudi su ovde živeli od ribolova i zemljoradnje, o čemu svedoče nalazi iz neolita na prostoru Beljarice.

1958. godine, tokom velikih arheoloških iskopavanja na lokalitetu Velika humka (između Šangaja i Busija), otkrivena je eneolitska grobnica koja pripada Vučedolskoj kulturi. Ovaj pronalazak pokazuje da je prostor Batajnice bio naseljen još u vreme praistorije i da su različite kulture potiskivale prethodne tokom vekova.

Pre Rimljana: Ilirska i Keltska Plemena

Pre dolaska Rimljana, na prostoru Srema i jugoistočne Panonije živela su brojna ilirska i keltska plemena, kao što su Amantini, Kornakati, Breuci i Skordisci. Oni su živeli u manjim selima sa kućama građenim od prirodnih materijala. Nakon rimskih osvajanja, lokalno stanovništvo postaje deo peregrinskih zajednica – slobodni stanovnici rimskih provincija bez statusa rimskih građana.

Rimski period: Razvoj naselja

Početkom 1. veka nove ere, Rimljani su počeli da formiraju svoja naselja na području Srema. Na širem prostoru Batajnice razvijala su se dva rimska naselja, dok je treće bilo blizu današnjih Busija i Ugrinovaca. Jedno od najznačajnijih naselja bilo je Idiminum, koje se razvijalo na prostoru današnjeg Novog naselja (kod batanjičke toplane) i prostiralo se na više od 8 hektara.

Idiminum je bio važno saobraćajno čvorište jer se nalazio uz glavni rimski put koji je povezivao Sirmijum (Sremska Mitrovica), Basijanu (Donji Petrovci), Taurunum (Zemun) i Singidunum (Beograd). U arheološkim iskopavanjima pronađeni su brojni artefakti, uključujući rimski novac, lomljene opeke, fragmente keramike i maltera, što svedoči o razvijenom životu u ovom naselju.

Pad Rimskog Carstva i Huni

Naselja na prostoru Batajnice razvijala su se sve do kraja 4. veka, kada reku Dunav prelaze Huni. Dolaskom Huna, naselja počinju da propadaju. Nakon pada Rimskog carstva i smrti Atile 453. godine, sudbina naselja na ovom prostoru postaje nepoznata, ali se veruje da je kontinuitet naseljavanja nastavljen.

Ovo je samo deo bogate istorije Batajnice, koja je kroz vekove bila svedok razvoja različitih kultura i civilizacija.